Nét đẹp văn hóa ngày Tết

Mừng tuổi đầu năm là phong tục truyền thống của người Việt vào dịp Tết Nguyên đán. Những ngày này, người ta thường để một khoản tiền vào phong bao lì xì màu đỏ, được trang trí đẹp mắt dành tặng cho những em nhỏ, những cụ già với ý nghĩa cầu chúc mọi điều tốt đẹp, may mắn, tài lộc trong năm mới. Tuy nhiên, hiện nay, phong tục ấy có phần bị “thương mại hóa” vào những mục đích riêng của một bộ phận muốn trục lợi, làm méo mó nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc.

 

Năm nào cũng vậy, cứ vào dịp Tết, chị Nguyễn Thị Kiều Anh, cán bộ Hội LHPN tỉnh Vĩnh Phúc không quên chuẩn bị những phong bao lì xì để mừng tuổi cho con, cháu và ông già, bà cả trong gia tộc. Chị cho biết: "Ngày Tết, không thể thiếu phong tục mừng tuổi đầu năm. Không quan trọng số tiền trong phong bao lì xì là bao nhiêu, mà quan trọng là khi mình dành tặng ông bà, cha mẹ, các cháu nhỏ chính là thay lời chúc may mắn và hạnh phúc trong năm mới. Bởi vậy mà ý nghĩa của “mừng tuổi” không nằm ở “tiền” mà quan trọng là ở thông điệp, con cháu chúc ông bà "bách niên giai lão", ông bà mong con cháu làm ăn phát đạt, trẻ em thì hay ăn chóng lớn, chăm ngoan, học giỏi”.

Chị Anh chia sẻ thêm: "Khi còn nhỏ, tôi và anh chị em trong gia đình đều mong đến Tết để được nhận tiền mừng tuổi. Với tuổi thơ mỗi người, ngay từ thời khắc chuyển giao năm cũ sang năm mới, sau lễ cúng giao thừa, ông bà, bố mẹ và các con, cháu đều quây quần bên nhau. Đó cũng là lúc con cháu mừng tuổi cùng những lời chúc bình an, hạnh phúc, thể hiện sự quan tâm tới ông bà, bố mẹ. Ngược lại, ông bà, bố mẹ cũng mừng tuổi lại con cháu, nhất là với những cháu nhỏ với lời chúc mọi may mắn trong năm mới. Trong gia đình ai cũng vui mừng, phấn khởi như được tiếp thêm động lực để cố gắng hơn trong học tập, công tác và cuộc sống...

Không chỉ là mỹ tục đẹp trong cách mừng mà việc nhận lì xì mừng tuổi cũng là cách thể hiện sự trân trọng làm nên nét đẹp văn hóa ngày Tết. Khi trẻ em được nhận tiền mừng tuổi của người lớn, thường lễ phép cảm ơn. Chị Nguyễn Thị Hồng Ngư cho biết: "Không ít lần tôi chứng kiến khi người lớn mừng tuổi cho con trẻ, đứa trẻ mở phong lì xì trước mặt bố mẹ và khách rồi chê tiền lẻ, tiền mừng tuổi ít. Có những đứa trẻ dùng tiền mừng tuổi để chơi game, ăn quà vặt.... Hoặc có khi chính người lớn chúng ta vô tình làm trẻ coi thường tiền mừng tuổi khi có những lời nhận xét, chê bai giá trị tiền mừng tuổi trước mặt đứa trẻ.... Riêng tôi, ngay từ khi con tôi còn nhỏ, tôi thường dạy cháu rằng, dù tiền mừng tuổi nhiều hay ít, con cũng phải trân trọng vì đó là tấm lòng của người tặng, họ tặng con là chúc con có nhiều may mắn trong năm mới, cần nói lời cảm ơn khi nhận được quà của người khác. Bởi vậy, khi nhận được lì xì ngày tết, cháu đã biết sử dụng tiền mừng tuổi để mua sách vở hay dành mua quà tặng những bạn học sinh nghèo ở cùng lớp".

Thực tế hiện nay, bên cạnh những gia đình trân trọng, gìn giữ tục mừng tuổi như một nét văn hóa đẹp thì hiện nay, không ít cá nhân, nhất là một bộ phận dân cư ở khu vực thành phố biến tướng tục mừng tuổi thành mục đích khác. Nhiều người khi tới thăm hỏi, chúc tết có kèm theo phong bao lì xì mừng tuổi với số tiền lớn nhằm mục đích “hối lộ” cấp trên để mong tư lợi; nhiều người khi mừng tuổi cho con của bạn bè, người thân lại để ý, quan tâm xem gia đình họ mừng lại con, cháu mình hay không? Số tiền nhiều hay ít. Nhiều người cũng “đau đầu” tính toán để tránh trường hợp người ta mừng con mình, mừng ông bà mình nhiều mà mình lại mừng ít thì “xấu mặt”.

Theo chia sẻ của nhiều người, dịp Tết, ngoài việc chi tiêu các khoản thì tiền mừng tuổi cũng khá tốn kém. Bởi vậy, mừng tuổi từ nét ứng xử văn hóa tốt đẹp bỗng trở thành việc so bì thiệt hơn, thành cách “ứng xử” ngầm của người lớn....Thiết nghĩ, để tục mừng tuổi luôn là mỹ tục ngày Tết, mỗi chúng ta, nhất là những người lớn cùng việc dạy con lưu giữ nét đẹp của tục mừng tuổi, trước tiên cần làm gương cho con cháu ngay từ cách ứng xử đẹp và văn hóa trong cách trao và nhận tiền mừng tuổi; không biến tục mừng tuổi thành “cái cớ” để đạt được mục đích cá nhân. Cần dạy cho con, cháu của mình nói lời cảm ơn, thể hiện lòng biết ơn khi người lớn tặng quà, biết trân trọng, sử dụng tiền mừng tuổi một cách tiết kiệm, hợp lý vào những việc chính đáng.

Phương Loan (Báo Vĩnh Phúc).