Ung thư gan: 17 nghìn người chết mỗi năm và 6 nguyên nhân cần nhớ

Ung thư gan là 1 trong 3 bệnh ung thư phổ biến ở Việt Nam và bệnh có tỷ lệ tử vong rất cao. Đa số bệnh nhân đều nhập viện ở giai đoạn muộn khiến việc điều trị khó hơn. 

17 nghìn người tử vong mỗi năm

Ông Bùi Tiến D. (45 tuổi, Thái Nguyên) đang điều trị ung thư gan tại Bệnh viện K trung ương là một trong những bệnh nhân may mắn được các bác sĩ phẫu thuật bóc tách khối u nặng tới 2,5 kg ở gan.

Theo bệnh nhân D, cuối tháng 10/2017, bệnh nhân đi kiểm tra sức khỏe phát hiện u gan và được chẩn đoán ung thư gan biểu mô (HCC) gan trái và phân thùy trước gan phải tại Bệnh viện Ung Bướu ở Hà Nội sau đó được điều trị nút mạch hóa chất (TACE). Đầu tháng 11 bệnh nhân được ra viện và hẹn tái khám.

Hơn 1 tháng sau, ông D tái khám trong tình trạng đau bụng hạ sườn phải kéo dài, kèm theo tức ngực, khó thở. Sau quá trình chụp chiếu có hình ảnh u gan trái đa ổ, tính chất HCC, khối u lớn nhất kích thước 92 x 120mm, không có huyết khối tĩnh mạch cửa. Bệnh nhân được điều trị thuốc nhắm trúng đích, không có khả năng cắt bỏ khối u gan.

Sau đó, ông D đến bệnh viện K Hà Nội. Qua chiếu chụp cắt lớp ổ bụng có tiêm thuốc cản quang, bác sĩ xác định có u gan đa ổ (hàng chục khối) ở gan trái và một phần phân thùy trước gan phải, kích thước khối lớn nhất khoảng 11cm, tính chất HCC, xơ gan, thể tích gan phải là 781 cm3. Các bác sĩ quyết định phẫu thuật.

Một trong những khó khăn cho cuộc mổ là di động gan rất khó khăn, nguy cơ vỡ u gây chảy máu và phát tán tế bào ung thư trong ổ bụng.

Sau khi tiến hành siêu âm, đánh giá lại các tổn thương trong mổ (loại trừ các nhân ung thư bên phần gan sẽ giữ lại, kiểm tra hệ thống tĩnh mạch cửa, các tĩnh mạch gan,…) kíp mổ đã quyết định cắt gan trái và một phần phân thùy trước theo phương pháp Tôn Thất Tùng, cùng với đó tiến hành lấy 2 nhân phân thùy sau gan phải.

Sau cuộc phẫu thuật kéo dài gần 4 giờ, khối u được cắt bỏ hoàn toàn với trọng lượng nặng khoảng 2,5 kg.

Theo thống kê của Globan (tổ chức ghi nhận ung thư toàn cầu) năm 2012 công bố, tỷ lệ mắc ung thư gan nguyên phát đứng sau ung thư phổi và ung thư dạ dày. Tuy nhiên thực tế lâm sàng được các bệnh viện thống kê và thông báo, ung thư gan đang có xu hướng đứng đầu trong các loại bệnh ung thư và số ca bệnh đang gia tăng.

Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư gan cao với 24,6 người mắc trên 100.000 dân. Trên bản đồ ung thư gan thế giới, Việt Nam thuộc khu vực có tỷ lệ mắc rất cao và là bệnh ung thư phổ biến ở Việt Nam, mỗi năm có hơn 17 nghìn người tử vong vì ung thư gan/94 nghìn bệnh nhân tử vong vì ung thư nói chung.

Ung thư gan được xác định đứng hàng thứ 3 trong các loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới và thứ 8 ở nữ giới.

6 yếu tố gây ung thư gan

TS.BS Phạm Thế Anh, Trưởng Khoa Ngoại Gan mật tụy, Bệnh viện K chia sẻ, dù Khoa Ngoại Gan Mật Tụy Bệnh viện K trung ương mới đi vào hoạt động từ năm 2017 nhưng khoa đã phẫu thuật cho hơn 140 bệnh nhân bị ung thư gan, trong đó trên 80% là ung thư biểu mô tế bào gan nguyên phát.

Với đa dạng các loại hình cắt gan đã được thực hiện tùy từng bệnh nhân dựa trên bệnh cảnh lâm sàng như: cắt gan phải, cắt gan phân thùy trước, cắt gan phân thùy sau, cắt gan trung tâm, cắt gan trái, cắt thùy gan trái, cắt 1 hoặc nhiều hạ phân thùy gan tùy thuộc vị trí khối u,…

Theo TS Anh 6 yếu tố có thể gây ung thư gan mọi người cần nhớ:

Thứ nhất là xơ gan: 80% bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) có biểu hiện của xơ gan, do đó các yếu tố nguy cơ của xơ gan cũng được xem là yếu tố nguy cơ của HCC.

Thứ hai là virút viêm gan B (HBV): nhiễm HBV làm tăng nguy cơ phát triển HCC 100 lần. Khoảng 80% các trường hợp mắc HCC trên thế giới và khoảng 70% ở Việt Nam là do HBV gây ra. Mỗi năm có khoảng 0.5% những người nhiễm HBV mạn tính sẽ phát triển thành HCC.

Viêm gan vi rút nỗi nguyên nhân dẫn tới ung thư gan

Thứ ba là virút viêm gan C (HCV): chiếm khoảng 30-50% các trường hợp mắc HCC ở Mỹ, và khoảng 7% các trường hợp mắc HCC ở Việt Nam.

Thứ tư là uống rượu bia thường xuyên: đây là nguyên nhân quan trọng của xơ gan. Xơ gan do rượu chiếm khoảng 15% các trường hợp mắc HCC.

Thứ 5 - Bệnh thừa sắt (Hemochromatosis): bệnh di truyền tyrosin huyết, và bệnh viêm gan mạn tự miễn thể hoạt động là nguyên nhân gây xơ gan và làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển HCC.

Thứ 6 - Các yếu tố khác ít có bằng chứng thuyết phục như nhiễm độc tố aflatoxin B1(được tiết ra từ nấm Aspergillus), steroid androgenic, thorotrast (chất cản quang), thuốc uống tránh thai, và bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Bệnh viện K khuyến cáo, mọi người cần đi khám sức khỏe định kì 6 tháng/lần tại cơ sở chuyên khoa uy tín, đặc biệt là những cá nhân mắc Viêm gan B, viêm gan C hay có người nhà từng mắc ung thư gan. Việc tiêm vắc-xin phòng bệnh Viêm gan B là phương pháp hiệu quả nhất để dự phòng ung thư gan, giúp bảo vệ được trên 90% trẻ em và người lớn.

Hạn chế rượu, bia, đồ uống có cồn là một trong những chất ảnh hưởng đến gan nhiều nhất;

Ung thư gan hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được phát hiện và điều trị ở giai đoạn sớm với những phương pháp như: phẫu thuật, ghép gan, đốt nhiệt...

Do vậy khi phát hiện bệnh, cần đến khám và điều trị tại cơ sở chuyên khoa ung bướu uy tín, không sử dụng thuốc lá, phương pháp dân gian bởi đã có nhiều bệnh nhân ung thư bỏ dở điều trị để theo các phương pháp điều trị không chính thống như thiên tiên dịch, cúng bái, aslem…

Theo Trí Thức Trẻ