PGS.TS Đàm Đức Vượng – Vẹn Nguyên Một Tình Yêu Dành Cho Khoa Học
Minh Tú
PGS.TS Đàm
Đức Vượng
(UNESCO trong cuốn sách: “Typical Face of Global Integration
– Gương mặt tiêu biểu hội nhập toàn cầu”, đăng bài viết của tác giả Minh Tú:
“PGS,TS Đàm Đức Vượng – Vẹn nguyên một tình yêu dành cho khoa học”. Chúng tôi
xin trân trọng giới thiệu bài viết này
Văn phòng Viện Khoa học Nghiên cứu Nhân tài Nhân lực –
ISSTH)
Cuộc đời
là những dòng chảy bất tận qua đi không trở lại, có những thứ thỏa mãn cũng có
những thứ tiếc nuối làm người ta phải suy ngẫm. Nhà khoa học ấy đã cống hiến
hơn nửa cuộc đời cho sự nghiệp nghiên cứu khoa học lịch sử - xã hội của đất
nước. Tuy đã lui về “ở ẩn” nhưng trong trái tim ông lúc nào cũng đau đáu nỗi
niềm với khoa học đúng như hai câu thơ mà ông yêu thích: “Dù phải đi lại từ
đầu, tôi sẽ theo trọn con đường ấy...”. Ông chính là PGS.TS Đàm Đức Vượng - Viện trưởng,
Viện Khoa học Nghiên cứu Nhân tài Nhân lực.
Hành trang tuổi thanh xuân!
PGS.TS Đàm Đức Vượng sinh ngày
24/4/1942 tại xã Trực Chính,
huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định – một vùng đất địa linh nhân kiệt. Tuổi thơ của
cậu học trò Đàm Đức Vượng đã trải qua những năm tháng đất nước còn nghèo khó và
ngập tràn khói lửa của chiến tranh. Nhưng cậu học trò ấy luôn khát khao được đi
học để chống lại “giặc dốt” như lời Bác Hồ kính yêu đã từng nói. Tốt nghiệp cấp
ba, nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của tổ quốc, ông đã hăng hái lên đường ra
trận. Ở trong quân ngũ, ngoài nhiệm vụ chiến đấu, tập luyện, ông còn đam mê
viết báo. Những bài báo của ông được đăng tải trong các chương trình Phát thanh
Quân đội Nhân dân, Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền thanh Hà Nội, Báo Hà Nội
mới, ...Sau 4 năm ở chiến trường, do sức khỏe không bảo đảm nên ông phải xuất
ngũ trở về với cuộc sống thường ngày. Có lẽ tình yêu văn học xuất hiện sớm
trong ông từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, chính vì vậy sau khi trở về ông
đăng ký thi đại học và trúng tuyển vào khoa ngữ văn.
Sau khi tốt nghiệp với tấm bằng loại giỏi, năm 1980 ông là nghiên cứu sinh
Trường Chuyên khoa Lịch sử Đảng thuộc Ban nghiên cứu Lịch sử Đảng Trung ương.
Sau 4 năm làm nghiên cứu sinh chuyên ngành Lịch sử Đảng ông đã được cấp giấy
chứng nhận tốt nghiệp loại xuất sắc. Sau đó, ông xin vào Viện Sử học để làm
luận án Phó Tiến sĩ. Sau những năm học tập và nghiên cứu tại đây, dưới sự dìu dắt
của GS. Văn Tạo, Viện trưởng Viện Sử học lúc đó, ông đã bảo vệ thành công đề
tài “Nguyễn Ái Quốc (Hồ Chí Minh) từ chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa Mác –
Lênin” vào năm 1986 và được Nhà nước phong hàm PGS Sử học năm 1992.
Với năng lực công tác vượt trội, ông
đã đảm nhiệm nhiều chức vụ chủ chốt như: Nguyên chuyên viên nghiên cứu Ban nghiên cứu Lịch sử Đảng
Trung ương; Nguyên chuyên viên cao cấp Ban Tổ chức Trung ương; Nguyên Bí thư
thứ nhất Đại sứ quán Việt Nam tại Cộng hòa Sec và Slovakia; Nguyên Phó Viện trưởng
Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng; Nguyên Vụ trưởng Ban Cán sự Đảng
ngoài nước; Nguyên Chánh Văn phòng, Vụ trưởng, Thư kí khoa học chuyên trách Hội
đồng Lý luận Trung ương; ... Dù ở bất kỳ cương vị nào, ông vẫn luôn hoàn thành
tốt nhiệm vụ được giao và đạt được nhiều thành tích đáng kể.
Thành quả từ niềm đam mê cống hiến
Tính
đến nay, PGS.TS Đàm Đức Vượng đã viết riêng được 20 cuốn sách đã được xuất bản;
viết chung được 12 cuốn sách đã được xuất bản; chủ biên 6 cuốn sách đã được
xuất bản. Tiêu biểu phải kể tới một số tác phẩm như: “Phong trào
đấu tranh cách mạng của công nhân cao su miền Đông Nam Bộ”, Nxb Lao
động, Hà Nội, năm 1982; “Nguyễn Đức Cảnh người lãnh đạo đầu
tiên của Tổng Công hội đỏ Bắc Kỳ”, Nxb Lao động, Hà Nội, năm 1985; “Quá
trình hình thành tư tưởng yêu nước của Hồ Chí Minh”, Nxb Chính trị
quốc gia – Sự thật, Hà Nội, năm 1993; “Trần Phú Tổng Bí thư đầu
tiên của Đảng” (tái bản nhiều lần), Nxb Chính trị quốc gia – Sự thật,
Hà Nội, 1994; “Hồ Chí Minh với vấn đề đào tạo cán bộ”, Nxb Chính
trị quốc gia – Sự thật, Hà Nội, năm 1995; “Hà Huy Tập Tổng Bí thư của Đảng”,
Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh xuất bản năm 2000; “Tổng Bí thư
Trường Chinh”, Nxb Chính trị quốc gia – Sự thật, Hà Nội, năm
2007; “Góp phần tìm hiểu một số vấn đề lý luận và thực tiễn của cách mạng
Việt Nam”, Nxb Chính trị quốc gia – Sự thật, Hà Nội, 2006; “Xây
dựng và tổ chức thực hiện các nghị quyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng – Thực
trạng và giải pháp”, Nxb Chính trị quốc gia – Sự thật, Hà Nội,
2008; “Hồ Chí Minh đào tạo cán bộ và trọng dụng nhân tài”, Nxb
Chính trị quốc gia – Sự thật, Hà Nội, 2010;“Việt Nam từ thời kỳ bao cấp đến
thời kỳ đổi mới”, Nxb Chính trị quốc gia – Sự thật, Hà Nội, 2014; “Những
dấu ấn lịch sử về Đảng và Hồ Chí Minh do Người sáng lập”, Nxb Thông tin
và Truyền thông, Hà Nội, 2015 (tái bản 2016); “Lịch sử Viện
Khoa học Nghiên cứu Nhân tài Nhân lực – Mười năm hoạt động”, Nxb Thông tin
và Truyền thông, Hà Nội, 2016”; “Lịch sử
Việt Nam gắn liền với lịch sử dòng họ Việt Nam”, Nxb Thanh niên, Hà Nội,
2018…
Đặc
biệt, PGS.TS Đàm Đức Vượng còn là chuyên gia Việt Nam tại Lào, ông vinh dự là
người đầu tiên của Việt Nam và nước ngoài viết sách về Tổng Bí thư của Đảng Lào
với tác phẩm “Cayxỏn Phômvihản Tiểu sử và sự nghiệp” do Nhà xuất bản Chính trị
quốc gia – Sự thật xuất bản tháng 10 năm 2008, gồm 334 trang. Nội dung cuốn
sách nói về vai trò to lớn, sự lãnh đạo sáng suốt, sự chỉ đạo kịp thời, kiên
quyết của Tổng Bí thư Cayxỏn Phômvihản trong hai cuộc kháng chiến chống thực
dân đế quốc xâm lược, giành thắng lợi, cũng như trong công cuộc bảo vệ, xây
dựng và đổi mới đất nước ở Lào do Đồng chí khởi xướng. Có thể nói, đây là công
trình nghiên cứu khoa học, công phu, nghiêm túc, cung cấp nhiều tư liệu quý để
bạn đọc có dịp hiểu rõ hơn về Người bạn lớn của nhân dân ta…
Không
những vậy, ông còn viết 10 tập kỷ yếu, 500 bài báo, báo cáo khoa học và hơn 100
bài nghiên cứu in trong các tạp chí trong nước và nước ngoài… Ngoài ra, PGS.TS Đàm Đức Vượng cũng
không ngừng nỗ lực, tích cực tham gia công tác nghiên cứu khoa học. Ông đã chủ
nhiệm 2 đề tài cấp Nhà nước là: “Xây dựng đội ngũ trí thức Việt Nam giai
đoạn 2011 – 2020” và “ Xây dựng và tổ chức thực hiện các nghị
quyết Ban chấp hành Trung ương Đảng – Thực trạng và giải pháp”, cả 2 đều
được nghiệm thu và đạt kết quả xuất sắc. Đặc biệt, ông còn là tác giả của 2 đề
tài cấp Quốc tế đó là: “Hồi ký quan hệ đặc biệt Việt Nam – Lào, Lào –
Việt Nam”, gồm 3 tập, mỗi tập khoảng 700 trang và đề tài “Văn kiện
quan hệ đặc biệt Việt Nam – Lào, Lào – Việt Nam”, gồm 5 tập,
mỗi tập khoảng 700 trang. Cả hai đề tài quốc tế này cũng đều được nghiệm thu và
đạt loại xuất sắc, về sau được Nhà xuất bản Chính trị quốc gia xuất bản, in ra
cả 3 thứ tiếng : Việt, Lào, Anh.
Song
song với đó, ông cũng chú trọng tới công tác hướng dẫn nghiên cứu sinh, tính
đến nay ông đã hướng dẫn và bảo vệ thành công 3 luận án Tiến sĩ, 3 luận văn
Thạc sĩ cho các nghiên cứu sinh; tham gia hơn 50 Hội đồng chấm thi luận án Tiến
sĩ, 15 Hội đồng chấm luận văn Thạc sĩ và 20 Hội đồng nghiệm thu đề tài khoa học
cấp Nhà nước. Có thể nói, đây là một trong những thành công của sự nghiệp “lái
đò” cao cả mà không phải ai cũng có thể làm được.
Không
những là một nhà khoa học có kiến thức uyên bác mà PGS.TS Đàm Đức Vượng còn
được biết đến với tư cách một nhà thơ đa tài. Có thể kể tới 6 tác phẩm thơ đã
được xuất bản của ông như: “Quê hương và Tình yêu” ; “Nhân
tình thế thái” được in trên tạp chí “Quê hương” xuất
bản ở Praha, Séc năm 2002; “Tình đời”, Nxb Thanh niên, Hà Nội, năm
2006; “Con người và cuộc đời”, thơ triết lý, Nxb Văn học Hà Nội,
năm 2009; “Tâm tình” (502 trang) được NXB Văn học
in năm 2014; “Tình yêu và cuộc sống” là tập thơ thứ 6 của ông sẽ được xuất bản
vào năm 2018.
Ông
còn bỏ nhiều thời gian và công sức để nghiên cứu về lĩnh vực lý số, và đã cho
xuất bản cuốn sách “Khoa học về lý số” góp phần lý giải những
hiện tượng tự nhiên của con người mà tới nay chưa một khoa học nào có thể chứng
minh rõ ràng được.
Với
những đóng góp lớn của mình, PGS. TS Đàm Đức Vượng đã được Đảng, Nhà nước tặng
thưởng nhiều Bằng khen, Huân, Huy chương cao quý như: Huân chương Kháng
chiến chống Mỹ, cứu nước Hạng nhì do Chủ tịch nước trao tặng; Huân
chương Lao động Hạng nhì do Chủ tịch nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân
Lào tặng, vì đã có công hoàn thành xuất sắc công trình nghiên cứu khoa học về
Chủ tịch Cayxỏn Phômvihản; Huân chương Lao động Hạng nhì,
Hạng ba của Chủ tịch nước trao tặng; Huy chương
chiến sĩ vẻ vang do Thủ tướng Chính phủ Việt Nam trao tặng; Bằng
khen của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam tặng, vì đã hoàn thành tích xuất
sắc công trình nghiên cứu khoa học với cương vị Trưởng Ban Biên soạn bộ (5
tập) “Văn kiện quan hệ đặc biệt Việt Nam – Lào, Lào – Việt Nam”; Bằng khen
của Thủ tướng Lào; 13 năm đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua, Huy hiệu 55 năm tuổi
Đảng và nhiều bằng khen, kỷ niệm chương cao quý khác...
Thay
lời kết ...
Giờ
đây, hạnh phúc đối với ông chính là tiếp tục cống hiến hiết sức mình cho ngành khoa học xã hội và góp phần đào tạo nên
nhiều thế hệ nhân tài cho đất nước. Đúng như con đường và giấc mơ ông đã chọn,
con đường ấy ông vẫn sẽ tiếp tục bước đi. Tuổi thanh xuân, những năm tháng
chiến tranh cũng đã trôi qua, nhưng trong ánh mắt ông vẫn ánh lên một giấc mơ
cống hiến. Bóng chiều tà phủ dần trên mái tóc, thế nhưng trái tim ông vẫn hắt
lên những tia hi vọng, vạt nắng cuối chiều vẫn lấp lánh một niềm tin phấn đấu…
